Κιτσαλάρ – μαχαλάς στo Ακ Σακλή Λεύκαρα

Το Κιτσαλάρ είναι ένας από τους επτά μαχαλάδες του Ακ Σακλή στους οποίους κατοικούσαν τούρκοι.
Με την ανταλλαγή των πληθυσμών το 1922 εγκατέλειψαν τα σπίτια τους.
Στα εγκαταλελειμμένα αυτά σπίτια εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες, όπως αντίστοιχα οι τούρκοι εγκαταστάθηκαν στα σπίτια των προσφύγων στην Τουρκία.
Το Κιτσαλάρ είχε δεκαπέντε χαμηλά πετρόκτιστα σπίτια με μεγάλες αυλές και υψηλούς αυλότοιχους.
Τα σπίτια δεν είχαν πολλά δωμάτια, ούτε πολλά παράθυρα, πολύ μικρά στο μέγεθος και δεν είχαν ταβάνι, το δε δάπεδό τους ήταν χωμάτινο.
Στις αυλές τους είχαν διάφορα καρποφόρα δέντρα, αμυγδαλιές, μηλιές, βερικοκιές, ροδιές και μουριές.
Ο μαχαλάς είχε νεόκτιστο σχολείο, πίσω δε από σχολείο είχε χωράφι τεσσάρων στρεμμάτων με αμυγδαλιές.
Το μέρος ήταν πετρώδες και δεν είχε νερό, υπήρχε όμως ένα πηγάδι σε γειτονικό μαχαλά το Κουφαλάρ, το οποίο ήταν σε απόσταση περίπου τριών χιλιομέτρων.
Το πηγάδι είχε βάθος περίπου 12 μέτρα, το στόμιο του πηγαδιού είχαν δεμένο το βέτρε(κουβάς) ή το αλμεχτέρ(ξύλινος κουβάς για το άρμεγμα των ζώων), για να ανεβάζουν το νερό
Για τα ζώα υπήρχαν στέρνες όπου το χειμώνα αποθηκεύονταν νερό, αλλά το καλοκαίρι δεν επαρκούσε και έτσι κατέβαιναν το βουνό, για να τα ποτίσουν στο ποτάμι.
Στην προσωρινή διανομή που έγινε από το κράτος, έδωσαν σε καθέ οικογένεια τριάντα στρέμματα χωράφια και μισό στρέμμα αμπέλι.
Τα ζώα τα μοίραζαν κατά ομάδες συγγενών, στην οικογένεια του παππού μου έδωσαν ένα βόδι τον “πόζον” στον αδερφό του τον “σαρίν” και στην χήρα αδερφή τους τον “πουρτούζ”, τους έδωσαν επίσης από δυο γίδες, ένα αλέτρι κοινό και ένα κάρο.
Καθώς δεν ήξεραν γράμματα, τους έστειλαν πρόσφυγα πόντιο Δάσκαλο τον Γιώργο Παντελίδη, οποίος τους έβαλε όλους μικρούς και μεγάλους στην πρώτη τάξη, με την πάροδο του χρόνου και ανάλογα με την πρόοδο, προβίβασε μερικούς και έκανε και την δευτέρα τάξη.
Εκκλησία δεν είχε ο μαχαλάς, είχε όμως στο Κουφαλάρ και κάθε Κυριακή πήγαιναν εκεί για να εκκλησιασθούν.
Σε κάθε μεγάλη γιορτή διοργάνωναν αγώνες πάλης, κάθε μαχαλάς όριζε τον παλαιστή του, αυτός που θα νικούσε έπαιρνε ως έπαθλο μια γίδα.
Τα κυριότερα καθημερινά φαγητά τους ήταν εκτός από τα φασόλια και φακές ήταν ο τανωμένος σορβάς, χαβίτς, ωτία, μαντί, φούστρον, τρίμμαν, καβουρμάς πιλάφι(με πλιγούρι, ευριστό, τουρσί, πίτες.